Nikt nie funkcjonuje i nie pracuje sam, nawet największy indywidualista. Nikt nie działa w pojedynkę, nie wspominając nawet o osiąganiu sukcesów. Jeśli ktoś Ci mówi, że jednak jest odwrotnie, tak naprawdę ma egoistyczne klapki na oczach. Interakcja ludzka występuje w każdym aspekcie życia. Ostatniego samotnika widziałem w „I am Legend” i „Cast Away”. I założę się, że bardzo wielu z nas powiedziało kiedyś – głośno lub w myślach – „całe życie z idiotami”. Albo padło „ofiarą” tego hasła. Sam się do tego przyznaję, że i mi się zdarzyło być po obu stronach. Wiele nieporozumień kończy się tym komentarzem. Wystarczy złe słowo, zła reakcja i konflikt gotowy. Jest wtedy równomiernie rozłożony między zainteresowanymi stronami – tytułowymi „idiotami”.
Behawiorysta Thomas Erikson zrewolucjonizował pojęcie zarządzania zasobami ludzkimi we współczesnym świecie. Jest pewien tej książki do tego stopnia, że gwarantuje zwrot pieniędzy, jeśli nie dowiesz się czegoś nowego. Poszedłem w ten zakład, mimo że książka była prezentem i mogłem, przy dobrych wiatrach, na tym biznesie zarobić. Ostatecznie tyle w niej pozaznaczałem, że Erikson miałby twardy dowód przeciwko mnie. Dowód na to, że ta książka czegoś nowego mnie nauczyła. Powiem więcej: dużo mnie nauczyła.
Najpierw uświadomiła mi coś o mnie samym. Przede wszystkim to, jakim jestem kolorem. Musisz wiedzieć, że są cztery wyjściowe kolory: czerwony, żółty, zielony i niebieski. Tak zbudowana jest konstrukcja tej książki. Na tym polega sens jej, jak i całego procesu rozumienia podejścia kolorystycznego. Najpierw poznajemy siebie, a potem otaczających nas ludzi przez pryzmat kolorystycznego labiryntu. Krok po kroku, od rzeczy fundamentalnych, opisanych bardzo skrupulatnie, przechodzimy do kwestii złożonych. Najpierw szczegółowe charakterystyki z przykładami każdej z barw, by ostatecznie dotrzeć tam, gdzie zachodzi tytułowa interakcja między kolorami. Bardzo ciekawe rozdziały to te, gdzie autor opisuje, jak zestresować i jak reagować na stres ścierających się wzajemnie kolorów. Śmiem twierdzić, że po przeczytaniu znacznie mniej osób będzie zwracać się do siebie równie negatywnie, jak do tej pory. Zdradzając konkluzję: twój charakter to nie tylko jeden kolor, a mieszkanka ich wszystkich z określonych proporcjach. Jednak tylko jeden z nich będzie zdecydowanie dominował. W Twoim, pojedynczym przypadku, w idealnym świecie, ta mieszanka zagwarantuje Ci sukces. Natomiast firmy, zespoły z wieloletnimi stażami, czyli właśnie te zwycięskie, to mieszanki kolorów, zaspokajające każdy poziom potrzeb organizacji.
Czytając, pomyślałem też, że ta książka bardzo pomogła mi w usystematyzowaniu mojej empatii. Do tej pory bazowałem na jej naturalnej, wrodzonej, ale mało wyedukowanej wersji. Po tej książce uaktualniłem ja do systemu 2.0. Często wychodziłem z założenia, że nie znam historii drugiego człowieka i podchodziłem bardzo ostrożnie do interakcji, szczególnie tej pierwszej, z daną osobą. Oczywiście obraz sytuacji zmienia się z każdym kolejnym, wspólnym dniem w pracy, drużynie sportowej czy tanecznej. Większość form codziennej interakcji można względnie rozpoznać i mieć już automatyczne nastawienie. Pytanie, jakie pozostaje, to: czy te automatyzmy są zawsze poprawne? Dzięki szczegółowemu opisowi kolorów wiem, że pewne kwestie są nie do przeskoczenia dla mnie i innych osób z otoczenia. One się inaczej zachować i reagować nie będą. To ich natura i nic tego nie zmieni. Ja za to mogę zmienić swoje nastawienie, nie doszukiwać się swojej winy lub zasługi w czyjejś reakcji. Te osoby mają tak, a nie inaczej. „Otwartość na zmiany i gotowość do zrozumienia cudzych potrzeb to cechy osoby, która umie dobrze komunikować się z otoczeniem”. Może warto spróbować poznać swój kolor, a potem z tą świadomością reagować na inne. Wierzę, że opóźnimy wtedy proces siwienia. I to każdej ze stron.
„Ktoś mądry kiedyś powiedział, że jeśli ty masz rację, to ja niekoniecznie muszę się mylić”. Doskonale wiemy, że w psychologii indywidualnej, jak i grupowej mnogość opinii jest wszechobecna. Każdy argument można próbować obalić i tak miało to też miejsce w przypadku tej pozycji książkowej. Mimo pojedynczych głosów książka osiągnęła status światowego bestsellera. Behawioralna mapa kolorów jest dostępna w wielu językach, samemu więc możesz wybrać ten, w którym chcesz się z nią zapoznać. To nie będzie stracony czas. Umówmy się, że jeśli będzie, to śmiało możesz zbanować wszystkie moje profile. Umowa stoi? Ja wierzę, że nawet jeśli dalej będziesz nazywał niektórych „idiotami”, to po przeczytaniu tej książki będziesz przynajmniej wiedzieć, jakiego są koloru.
Thomas Erikson, „Otoczeni przez idiotów”, Wielka Litera, redakcja Anna Kędziorek, 2017
